Hozan Serhad - Tireja Roje

گۆرانیی (تیرێژا ڕۆژی) یان (سابر و دلخاز) بە ئەلف و بێی سۆرانی و بە شێوەزاری سۆرانی (زیاتر بە هەولێری)هونەرمەندی نەمر و شەهید و جوانەمەرگ (سەرحەد)، ١٩٧٠-١٩٩٩وەرگێڕان و نووسینی فەرهەنگۆک: زەردوشت ئەربیلتوێ سۆری، کانیا ڤینێ (توسۆرەی کانیی عیشقی)تیرێژا ڕۆژی، ژانا برینێ (تیشکی ڕۆژی، ژانی برینی)ئاسۆیا سۆرە، بوهارا ژینێ (ئاسۆی سۆر/سوورە، بوار یان بەهاری ژیان)وا دل و مێلاک درژینە خوینێ (وا در و سیپەلاک/جەرگ خینیان لێ دەڕژێت = وا دڵ و جگەر خوێنیان لێ دەڕژێت)سابر و دلخاااااااز (بەسەبر و دڵخواز) ***سابر و دلخاز، وایەز (وا ئەز) دبینم (بەسەبر و درت/دڵت دەخوازی، ئەوەتە دەیبینم، لێم دیارە)هەم سۆزم و هەم ساز، ڕۆناک و ژینم (هەم قەول و پەیمانم، هەم ساز و ئاواز، ڕۆناک/ڕووناک و ژینم) دەشتا حەیاتێ، وا دخەملینم (دەشتی ژیان، وا دەڕازێنمەوە)دیلان و سەما/شاهی، لێ دگەرینم (شایی و سەما/هەڵپەڕکێی لێ دەکەم)سابر و دلخاااااااز (بەسەبر و دڵخواز)#:فەرهەنگۆک و شڕۆڤەتوێ سۆر = سۆرەتوو، تووی سۆر/سوور (مێوەی "توو" کە سێ جۆرن، تووی سپی، تووی سۆر، تووی ڕەشتیرێژ = تیشکمێلاک = یان جگەر/جەرگ یان سی/سیپەلاک . ئەگەر بگۆترێت (مێلاکا سۆر ئەوە یەعنی جەرگ/جگەر) وە ئەگەر بگۆترێت (مێلاکا سپی) ئەوە یەعنی سیپەلاک (هەولێریە و بە کاریگەریی بادینی لە "سپی مێلاک"ەوە هاتیە و بوویتە سیپەلاک" یان سیەکان کە ئەندامێکی لەشی زۆر زۆر گرنگن بۆ ژیان، ئۆکسجین وەردەگرن و دەیبەنە ناو خوێن و خوێنیش دەیباتە ناو خانەکانی لەشدخەملینم، خەملاندن، خەملین = دەیڕازێنمەوە، ڕازاندنەوە، ڕازانەوەسۆز = وشەیەکی تورکیە و لە ناو کورمانجیدا بە واتای (بەڵێن و پەیمان) بە کار دێت، لە تورکیەشدا هەم بە واتای (وشە) و هەم بە واتای (بەڵێن و پەیمان) بە کار دێتسابر = بەسەبر، بەتەحەمول، لە ( صبر)ی عەرەبیەوە هاتیەدلخاز یان دلخواز = در/دڵ حەزی لێیتی، در پێی خۆشە، در دەیەوێت،،، یان حەزی لێیە، پێی خۆشە، دەیەوێت،، ئەگەر وشەی "در/دڵ"یشی لەگەر بە کار نەینین، هەر دەبن و عەینی واتا دەدەنلێرەدا مەبەستی یارە، ئەو کچەیە کە حەزی لێی دەکات، کچەکە بەسەبرە و ئامادەیە لە سەری بوەستێت و چاوەڕێی بکات هەتا کات و هەل و مەرج گونجاو دەبن بۆ یارەکەی (ئەو کوڕەی کە عاشقی بووە واتە هەردووکیان عاشقی یەکترن) بۆ ئەوەی بچێتە خوازبێنی و ژیانی ژن و مێردایەتی (هاوژینی، زەواج) پێکەوە بنێن و بە دڵ و عیشقەوە خێزان دروست بکەن و بژین

Hozan Serhed (ne Serhad yan Serhat!), Strana « Tîrêja Rojî » yan "Sabir û dilxaz":Tûwê sorî*, kaniya vînêTîrêja Rojî, jana birînêTûwê sorî, kaniya vînêTîrêja Rojî, jana birînêAsoya* sore, buhara jînêWa dil û mêlak* dirjîne xwînêAsoya sore, buhara jînêWa dil û mêlak dirjîne xwînêSabir û dilxaz……***Sabir û dilxaz, waye(z) dibînim,Hem sozim hem saz, ronak û jînim,Sabir û dilxaz, waye dibînim,Hem sozim hem saz, ronak* û jînim,Deşta heyatê, wa dixemlînimDîlan û sema, lê digerînimDeşta heyatê, wa dixemlînimDîlan û şahî, lê digerînimSabir û dilxaz…..Amadekirina nivîskî: Zardusht Arbil (Zerduşt Arbîl) 28/10/2019Ferhengok (glossary): Tûya sor yan tûyê sor : bi îngilîzî "red bulberry" û bi tirkî (kırmızı dut), bi arebî (التوت الأحمر) û bi zimanê zanistiya rûwekzanî (botanism) "morus rubra", tûyê sor û tûyê reş û tûyê sipî hene. Tûyê sor hem xwezayî û hem yê çandiniyê heye, darê ku mirov bi xwe çandiye yan jî xizmet kiriye (çunkî dar û rûwek û heywan bi sirûştî hene ne ku mirov wana çêkiribe!), ji boy ku berhmê wê darê bi xwe bixo yan jî bifiroşe. Mêlak : ciger, kezeb (english = liver), (français = foie),,, yan jî pişik (english = lung), (français = poumon).... mêlaka sor = ciger,,,, mêlaka sipî = pişik (lung)Aso : peyvek soraniye bi îngilîzî û fransî (horizon), bi arebî (أفق), bi tirkî (ufuk) ku arebiye ketiye nav zimanê tirkan mîna hezaran peyvên din.Ronak : peyvek soraniye, bi taybetî ya herêma Hewlêr heta Mehabadê. Tê wateyê "ron, nûrdar, geş..." bi îngilîzî (bright, luminous), bi fransî (lumineux, brilliant).Sabir : kesê ku sebra wî heye, bisebire û lezê nake (english = patient) "sabir" û "sebir" peyvên arebîne. Dilxaz : dilxwaz, kesê ku dilê wî hez dike, dilê wî dixaze (li vira keçik dilxaze, bi xwe hez dike û bisebir û sabire, li benda lawkê xweye, heta ku şert û mercên jiyanê çêdibin û lawkê keleş û evîndar dikare here xwezgîniya keçikê, yara xwe. (Lawik dibêje ez dibînim ku tu jî hez dikî, dilê te dixaze, tu hazirî sebir bikî û li benda min bî..)Amadekirina têkst, ji deng (audio) ve boy nivîskî (text, lyrics) û herweha berhevkirina ferhengok : Zerduşt Arbîl (ez, ku ji bajar yan jî ji nêzîkê bajarê Hewlêrê me û Soranim ne Kurmanc.Ez kurmancî hîn bûme çunkî ez hez ji zimanan dikim, min hez kiriye û xwestek (îrade)ya min hebûye ji ber wê yekê hînbûna zarav yan devoka kurmancî hêsan bû ji min re, pirr kêfxweşim jî ku ziman yan zarzimanê 65%a Kurdan hîn bûme û fehm dikim. Mixabin 80% ji Kurdên Bakûr yan yên ku bi eslê xwe ji Bakûrê Kurdistanêne ( li metrepolên Turkiye û Welatên duniyayê dijîn), nizanin û nikarin bi kurmancî bipeyvin (xeber bidin, biaxivin), ji ber ku hezkirin tine (behaneya qedexebûna zimanê kurdî, tine, nemaye, ji 1991 heta îro qedexe nemaye, meriv dikare li mala xwe 10 zimanên biyanî hîn bibe eger hez bike,, herwesa jî dikarim bêjim, eger li Turkiye û Bakûrê Kurdistanê qedexe hebû, li Ewrûpa qedexeyan ser zimanê kurdî tine bû û tine!!), ew zimanê kurdî giring (muhîm) û pêwîst (pêtivî, lazim) nabînin, di dilê xwe de dibêjin, zimanê kurdî ne zimanê şaristaniyet û dewlet û medya û tîcaret û jiyana moderne, lê zimanê tirki (herwesa zimanên gelên rojavayî) zimanên giring û pêwistin, ji ber wê yekê, wan zimanan zû hîn dibin, çi li mekteb çi li mal û bazar,, zarokên xwe hînê wan zimanan dikin. Min gelek malbat nas kiriye li Fransayê, malbatên Kurdên Bakûr, nav malê xwe de bi tirkî dipeyvin û zarokê xwe jî hînê zimanê tirkî dikin ( min bihîstiye ku li Almaniya, zarokê xwe dişînin mektebên tirkî ji boy dersên taybet bo hînbûna zimanê tirkî, zimanê kî? Zimanê Mistefa Kemal û Devlet Baxçelî û Kerdoxan, zimanê ew "Turkên Genc"ên faşîst (https://en.wikipedia.org/wiki/Young_Turks) ku helandina nejad (ethnic group) û gelên di nav Dewleta Osmaniyan de pêwîst dizanî, ji boy çêkirina Neteweya Moderna Turk "Building a Modern Turkish Nation" temam mîna Netewa yan Neteweya Fransî ku bi rêka helandin (asîmîlasyon = assimilation) û qedexekirina zimanên gelên cuda-cuda ew netew çê bûye, ne wekî neteweya almanî ku bi xwe ji nejada almanan "german, cêrman"an çêbûye, ew bi xwe yek nejad bûne lê perçe û pertewaze bûn, heta nihajî almanîzman di nav yek dewletê de najîn, axa wan ya dîrokî û hebûna wan ya niha li nav wan dewletan deye: Almanya, Awustirya-Nemsa, Swîsre, Fransa, Beljîka, Îtalya, Luksemburg, Polonya. Hûn dizanin li Fransa çiqas gel û nejad hatine helandin? zêdetir ji 15 gel û nejad! Nejadên ku heta nihajî hesta netewiya wan maye, lê 99% ji wan bi zimanê fransî xeber didin, ew jî herdû gelên Bask û Birutonin (bi fransi "les Bretons" https://en.wikipedia.org/wiki/Bretons, navê Britanya, "Britain", ji navê wan hatiye, bûye navê keçikan jî, Brittany, Brittney, Britney..),, herwesa gelên Oksîtan, Katalan, Almanên herêmên Alzas û Lorên.... Gencên Turk (berê navê wan "Gencên Osmanî" bû) jî ji li dawiya sedsala nozde fikrên "mondêrnîzasyon" û " nasyonalîzm" ku ji Fransaye anîn (di bin bandora mêtod û fikra Gencên Faşîstên Îtalî û Masoniyeta Fransî de bûn), di nav (Dewleta Osmanî)de belav kirin, nasyonalîzma ser modêla fransî (çêkirina netew bi rêka helandin û sepandin-ferzkirina yek ziman, yek nasname, yek ala, yek kultûr). Dewleta Tirkên nasyonalîstên faşîst ji 1926 bi awakî yasayî (qanûnî) dest bi helandina gel û nejadên xwedî ziman û nasnameyên ne tirkî kir, gelê herî mezin di nav wan de, Kurd bûn, ez dikarim bêjim, Kemalîstan pirr nêzîk bûbûn ji çêkirina "Neteweya Moderna Turk" (nation-building), ji alîye çêkirina psîkolojiyek nav mejî û dilê kemîneyên nejadî û zimanî û olî de çêkirin, ew jî psîkolojiya "şermkirin ji ziman û eslê xwe, tirs ji esl û zimanê xwe, xwe veşartin nav Tirkan de heta ku kes nizane ew Tirkên esl nînin, keşf nebin ku bi eslê xwe Kurdin, Arebin, Ermenî û Asûrî/Aşûrîn....", herwesa hez nekirina zimanên nejadên biçûk û giring dîtina zimanê dewlet (tirkî), ew siyaseta çêkirina vê psîkolojiyê serket, ji ber wê yekêye, Kurdên Turkiye (Bakûr), ne hemû, lê pirraniya wan, nav dilê xwe de dibêjin "yawo, kurmancî çi, ew zimanê gundiyan, zimanê gavan û şivanaye, ne zimanê dewlet û sîvîlîzasyona moderne, feydeya kurmancî yan zazakî tine, bila em û zarokê xwe ew zimanê bifeyde û giring hîn bibin, mebest zimanê Dewlet Baxçelî û Kerdoxane, zimanê ew rêjîma ku li 1920 şun de di şerên rizgarkirina axên osmanî ku ketibûn destê Yonanî, Îtalî, Îngilîz û Fransiyan, heta 1925 (serhildana Şêx Seîdê Pîran) û 1927-1930 (serhildan û şerrên Çiyayê Agirî-Ararat) û 1937-1938 (serhildana Seyid Riza li Dêrsimê) û piştre ji 1980 heta îro, komkujî, qirrkirin, kuştinên biplan (assassination), mînak : kuştina nemir Mûsa Anter.... ser Kurdan dimeşîne û berdewam dike. Bila çeka destê hem silah-çek be û hem jî qelem, yanî hînbûn û rewşenbîrbûn, hînbûna zimanê kurdî jî pareke ji vê hînbûn û berxwedana kultûrî.Zimanê Ahmedê Xanî, Feqiyê Teyran, Melayê Cizîrî...Mûsa Anter, Cegerxwîn, zimanê bav û kalan hîn bibin, netirsin û şerm nekin, zarokê xwe hîn bikin, ew tişt gava herî giring û yekemîne ber bi xerapkirina proseya helandin (assimilation)a ziman û nasname û dîrok û kultûr (ku folklor û huner jî digire xwe, parekin ji kultûr)a Kurdan, hebûna Kurdan wek gelek ne tirk. Nehêlin, Dewleta Tirk mîna Fransa nejad û zimanên dîrokî bihelîne. Mirovatî bi rengrengbûnê rind û xweşe ne bi yek ziman, yek reng, yek gel, yek dewlet, yek dîrok, yek nerît (traditions), yek û yek û yek. Li Kanadayê mêze bikin, çewa pirkultûrtî (multiculturalism) ava bûye û dimeşe, berdewame û problêm çê nekiriye, nejad û ziman û ol û mezheb û ras (race)ên cuda-cuda bi hev re dijîn bê problêm, ew siyaseta îdêolojiya dewlete ku dujminatî nav gelan çê dike, ew jî bi destpêkirina helandin û stemkarî, ewe gelan û kultûran dike dijminê hev. Yanî sebeb, siyasetek îdêolojiye ku wan problêman çê dike.Zimanê kurdî zimanê meye, zimanê kurdî ew rewşa meye, zimanê kurdî HEBÛN a meye, berxwedana gelê meye.Zarduşt Arbîl28/10/2019

Destête sâxbi kekâ

Amina kodumun domuzunu 99 da helikopterden hakkari merkeze atan jitemci abilerimize selam olsun ;))

Heyfa tebuu laww te cawa rehmet kırr.. Denqete cikas xeşee.. Xede rehma xü lıkee..

❤☀️💚✌

✌🏻✌🏻✌🏻✌🏻

Sehit Namirin Di Dilê Merov’da Dijin...

Bok yoluna leş oldu Ermenii pici bu devlet soysuzlar dan bir gün mutlaka hesap sorar ve sormaya devam ediyor ve edecek sıkıntı yok bunu kendi ni yüz dolara Amerika Avrupa İsrail e satan soysuzlar düşünsün Türkiye cumhuriyeti devleti 40 senedir sabırla bekliyordu ne oldu Sabirda bir yere kadar gelsin bakalım Amerika Avrupa İsrail kurtarsinlar sizi bekliyor uz

Cuma Cuma asabimi boza Defol Git, Bokta senin yedigin yemektir Dostum!

Şehîd tû jarî namir in û her bi jî #KurdûKurdistan

5.3.2019

💚💚💚💚💚💚💛✌✌✌✊

😔😔😔😔ax ax

👍🌹

Mekanin cennet ruhun şad olsun guzel yurekli insan seni dinledigim zaman buyuk bir ozlemle aniyorum rabbim mekanini cennet etsin nur icinde yat INSAALLAH

zor sebas

❤❤❤❤

تحياتي من المغرب لكل لاخوان لاكراد ♥

Gün geldi yaşamak adına hatalar yaptım; babam hep yanımdaydı...Gün geldi yürek paramparça ve buruk;Hozan serhat hep oradaydı..

seni untmuyacaz

Sehid namirin!!!

nemır şehideme nemır

Seni unutmayacağız

Ti we sori kanî evînêTîrêja rojê jana birînêAso ye sor e buhara jînêWa dil û melak tijî ne bi xwînêSabir û dilxwaz waye ez dibînimHem soz im hem sazDeşta heyatê wa dixemilînimDîlan û Semah lê digerînim

tnx for lyrics

Eksik yazmissin hem sozim hem saz ro nakujinım olacak

Mekanın cennet olsun Can'ım gerillam seni asla unutmayacağız patnos halkı seni hiçbir zaman unutmayacak

dengé te wekte xweşike hozané nemir..